مسجد تاریخی حمامیان بوکان

در پنج کیلومتری شهر بوکان، در روستای حمامیان مسجد تاریخی حمامیان و بقایای مدرسه قدیمی روستای حمامیان که هم اکنون قسمتی از کلاس‌های آن سالم مانده، قرار گرفته است. این مسجد قبل از جنگ جهانی دوم در سال ۱۳۲۸ هجری قمری بنا شده، و مؤسس آن مرحوم محمود آقا ایلخانی زاده و معمار آن شادروان معمار باشی مراغه‌ای بوده است.

بنای مسجد حمامیان مربع شکل است و جز معماری‌های بی نظیر مذهبی در ایران به شمار می‌رود. مسجد از ترکیب سنگ لاشه معادن اطراف، آجر خشتی، چوب گردو بنا گردیده است. پی بنا که یکی از شاهکارهای معماری مقاوم در برابر زلزله و طوفان می‌باشد در عمق بیست متری زمین پی ریزی شده است.

نمای کلی مسجد از هنر آجر تراشی به طور کلی بهره می‌برد. هنری که به خوبی و به زیبایی در هم ترکیب شده و مجموعه‌ای ابتکاری را پدید آورده است. نمای شمالی مسجد حمامیان که در میان باغ‌های زیبا و منحصر به فرد روستا محصور است از ترکیب ایوانی کوچک و ستون‌ها پدید آمده، که بوسیله تعدادی پنجره به داخل مسجد ارتباط می‌یابد. نظم و قرینه سازی میان ستون‌ها و آجر تراشی‌های سقف و دیوار از جمله سبک معماری‌های مثال‌زدنی است، که در این مکان توسط سازنده مورد توجه قرار گرفته.

مسجد حمامیان بنایی تاریخی مربوط به دوره قاجار و در شهرستان بوکان در روستای حمامیان واقع شده‌است. این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۴۸۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.